دواپس (DevOps) به عنوان یک استاندارد طلایی در دنیای توسعه دهندگان نرم افزار و فناوری اطلاعات شناخته می شود. این رویکرد نه تنها یک فرآیند توسعه نرم افزار است، بلکه فرهنگ و رویکردی است که هماهنگی بین تیم های توسعه و عملیات را امکان پذیر می کند. این سؤال ممکن است برای شما پیش آید که چرا DevOps به این اندازه محبوب و پرطرفدار شده است و چرا این رویکرد در مقایسه با روش های سنتی ارجحیت دارد؟ وظایف مهندس DevOps چیست؟
با توجه به مزایایی نظیر افزایش توانمندی توسعه و عرضه سریعتر نرم افزار، کاهش خطاها و افزایش پایداری، افزایش همکاری و تعامل بین تیم ها، استفاده بهینه از منابع، ارتقاء مدیریت کد و مانیتورینگ، ارائه نرم افزارهای قابل اطمینان و باکیفیت و ایجاد یک فرآیند مشترک برای توسعه، آزمون، ارسال و عملیات، DevOps به عنوان یک رویکرد جامع و مؤثر در توسعه نرم افزارها مورد توجه قرار می گیرد.
دواپس چیست؟
DevOps مخفف عبارات توسعه (Development) و عملیات (Opration) بوده و یک رویکرد توسعه نرم افزار است که بر ادغام و هماهنگی بین تیم های توسعه و عملیات تأکید دارد. این رویکرد بهبودهای چشمگیری در فرآیندها، سرعت ارائه نرم افزار و کیفیت و پایداری سیستم ها به ارمغان می آورد.
در DevOps، توسعه دهندگان و مدیران سیستم ها با همکاری و هماهنگی، نرم افزارها را ایجاد، آزمایش، تست و ارسال می کنند. همچنین فرآیندهای خودکارسازی و استفاده از ابزارهای CI/CD از ویژگی های اساسی DevOps محسوب می شوند.
در DevOps، اتوماسیون، مانیتورینگ و بازخورد مستقیم از کاربران نقش مهمی دارند. این رویکرد بر پایه اصول انعطاف پذیری، همکاری، اعتماد و به روزرسانی مداوم استوار است. این فرهنگ توسعه و عملیات با استفاده از ابزارهایی مانند Docker، Kubernetes، Jenkins، Git و غیره پیاده سازی می شود که امکان ایجاد چرخه توسعه و تحویل پیوسته (CI/CD) را فراهم می کنند.
به عنوان برخی از مزایا و خدمات دواپس می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پیش بینی شکست و موفقیت محصول قبل از تولید
- همکاری با سایر اعضا برای رفع مشکلات و چالش ها
- بهبود سرعت ارائه محصول
- یکپارچه سازی، خودکارسازی و تحویل مستمر (CI/CD)
- رفع سریع و آسان مشکلات نرم افزاری
- صرفه جویی در هزینه ها و منابع
- افزایش کارایی و کیفیت
- رضایت مشتریان
- کاهش ریسک شکست
انواع دواپس
مدل آبشار (Waterfall) و مدل چابک (Agile) دو مدل توسعه متفاوت در دواپس هستند.
۱. مدل آبشار (Waterfall)
مدل آبشار به عنوان یکی از مدل های اولیه در توسعه نرم افزار شناخته می شود. در این مدل، فرایند توسعه نرم افزار به صورت متوالی و با تقسیم کار به فازهای مختلف انجام می شود. هر فاز، خروجی خود را به فاز بعدی منتقل می کند و این فرایند به صورت قطعی و غیرقابل برگشت است.
در این مدل، توسعه دهندگان زمان زیادی را صرف استقرار کدها می کنند و تیم های عملیات در زمان تست با مشکلاتی مواجه می شوند که می تواند با استفاده از بازخوردهای مناسب و رفع باگ ها بهبود یابد.
فازهای مختلف مدل آبشار (Waterfall) به شرح زیر است:
- الزامات (Requirements)
- طراحی (Design)
- اجرا (Implementation)
- تأیید (Verification)
- نگه داری (Maintenance)
سختی ایجاد تغییرات در مراحل قبلی، نامناسب بودن برای پروژه های بزرگ، احتمال بروز باگ های مختلف و نامناسب بودن این روش برای پروژه های نیازمند تغییر و پویا، از جمله معایب روش آبشار است.
۲. مدل چابک (Agile)
در مدل چابک، فرایند توسعه نرم افزار به صورت تکراری و پیاپی انجام می شود. در هر تکرار، یک محصول جدید تحویل داده می شود و زمان لازم برای هر تکرار حدوداً یک تا سه هفته است. در این مدل، توسعه دهندگان و تیم های عملیات به صورت مداوم با یکدیگر همکاری می کنند و بازخوردهایی فوری از کاربران دریافت می کنند که به بهبود مستمر فرایند توسعه نرم افزار کمک می کند.
فازهای مختلف مدل چابک (Agile) به صورت زیر است:
- الزامات (Requirement)
- طراحی (Design)
- توسعه (Development)
- انتشار (Release)
چرخه عملکرد دواپس
چرخه عملکرد دواپس به طور معمول شش مرحله دارد و به شرح زیر است:
۱. مدیریت کد منبع
در این مرحله، کارفرمایان و تیم توسعه نرم افزار درباره اهداف پروژه بحث و تبادل نظر می کنند و سپس به طرح نهایی می رسند. سپس، برنامه نویسان کار خود را آغاز و کد را طراحی می کنند و از ابزارهایی مانند گیت برای ذخیره کد بهره می برند.
۲. ساخت و تست
در این مرحله، از ابزارهایی مانند میون و گردل برای گرفتن کدها از کانتینرهای مختلف و ساخت برنامه استفاده می شود. سپس، با استفاده از ابزارهایی مانند سلنیوم و جی یونیت، کیفیت نرم افزار تست می شود.
۳. ادغام
پس از تست کامل نرم افزار، ویژگی های جدید به طور خودکار در پایگاه کد ادغام می شوند.
۴. استقرار
در این مرحله، برنامه پکیج و در سرور محصول مستقر می شود و سپس تیم عملیاتی کارهایی مانند پیکربندی سرورها و تأمین منابع موردنیاز آن ها را انجام می دهند.
۵. نظارت
در این مرحله، مشکلات مرتبط با نسخه های خاص شناسایی و تأثیر آن بر کاربران بررسی می شود.
۶. انتشار نرم افزار
پس از گذراندن تمام مراحل قبلی و اطمینان از اینکه نیاز کاربران برآورده می شود، نرم افزار برای استفاده کاربران به بازار منتشر می شود.
وظایف مهندس DevOps چیست؟
وظایف مهندس DevOps شامل موارد زیر می شود:
- مدیریت و اتصال بین تیم ها: مهندس DevOps باید بتواند بین تیم های مختلف از جمله تیم توسعه نرم افزار، تیم عملیاتی و تیم های دیگر در حوزه IT ارتباط برقرار کند.
- ایجاد و اجرای رویه ها و فرآیندهای دواپس: مسئولیت ایجاد و پیاده سازی فرآیندهای دواپس در سازمان از وظایف مهندس DevOps است تا بهبودهای مداومی در فرآیندهای توسعه و عملیات ایجاد شود.
- اتوماسیون فرآیندها: ایجاد ابزارها و سیستم های اتوماتیک برای اجرای و تست فرآیندها و تسهیل انتقال کد بین محیط های مختلف نیز از وظایف مهندس DevOps است.
- مدیریت زیرساخت ها: مهندس DevOps باید بتواند زیرساخت های مورد نیاز برای اجرای نرم افزارها از جمله مدیریت سرورها، شبکه و سیستم های ذخیره سازی را مدیریت و تنظیم کند.
- امنیت: آگاهی از امنیت فناوری اطلاعات و تلاش برای تضمین امنیت سیستم ها و نرم افزارها از مهم ترین وظایف مهندس DevOps محسوب می شود.
- پشتیبانی و رفع مشکلات: مهندس DevOps باید به تیم های داخلی سازمان پشتیبانی فنی ارائه داده و مشکلات فنی را حل کند.
دوستان عزیز، بیایید تجربه ها و راه حل های خود را در زمینه DevOps با سایر کاربران به اشتراک بگذاریم. شما با چه مشکلاتی در پروسه توسعه نرم افزار یا عملیات IT مواجه شده اید؟ چه راه حل هایی برای بهبود فرآیندها و همکاری بین تیم ها ارائه می دهید؟
سخن پایانی
در این مقاله در مورد DevOps و وظایف مهندس DevOps صحبت کردیم. به طور کلی، مهندس دواپس باید توانایی ادغام مهارت های فنی و نرم افزاری را داشته باشد تا بتواند در محیط های توسعه نرم افزار و عملیات IT با موفقیت عمل کرده و همکاری مؤثری بین تیم ها تشکیل دهد.
