در مدیریت پایگاه داده، یکی از مسائلی که متخصصان با آن روبرو هستند، مانیتورینگ و بهینه‌سازی عملکرد دیتابیس است. pgHero راهکارهای عالی برای پایگاه داده PostgreSQL است که به شما کمک می‌کند دیدی واضح و عملی از وضعیت دیتابیس خود داشته باشید. در این مطلب به بررسی جامع این ابزار، قابلیت‌های آن، نحوه نصب و پیکربندی، و نکات کلیدی در استفاده از آن خواهیم پرداخت.
pgHero چیست؟
pgHero یک ابزار متن‌باز و وب‌محور برای مانیتورینگ و بهینه‌سازی PostgreSQL است. این ابزار توسط Andrew Kane توسعه داده شده و ابتدا به عنوان یک Gem در اکوسیستم Ruby منتشر شد.
- هدف اصلی pgHero: تبدیل داده‌های خام و پراکنده PostgreSQL به گزارش‌های بصری و قابل درک برای برنامه‌نویسان و مدیران پایگاه داده.
به وسیله pgHero می‌توانید وضعیت اتصالات، کوئری‌های کند، ایندکس‌ها، حافظه مصرفی، و تنظیمات بهینه‌سازی را در یک داشبورد گرافیکی مشاهده کنید. بدین صورت مشکلات عملکردی را پیش از وقوع بحران شناسایی می‌کنید و آنها را حل می‌نمایید.
قابلیت‌های pgHero چیست؟
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که pgHero را به این میزان محبوبیت در بین توسعه‌دهندگان و مدیران پایگاه داده رسانده است، داشبورد بصری و ساده آن است. این داشبورد اطلاعات مفید و کاربردی را به شکلی گرافیکی و رنگ‌بندی‌شده نمایش می‌دهد تا کاربران بتوانند در یک نگاه وضعیت پایگاه داده را ارزیابی کنند. به کمک رنگ‌بندی داشبورد به‌سرعت متوجه می‌شوید که آیا عملکرد سیستم در وضعیت پایدار قرار دارد یا نیاز به بررسی دارد:
سبز → همه چیز عالی است و پایگاه داده در شرایط ایده‌آل کار می‌کند.
زرد/قرمز → مشکلی در سیستم وجود دارد و نیاز به بررسی بیشتر هست.
مهم‌ترین امکانات pgHero را بشناسید!
چیزی که pgHero را واقعاً ارزشمند می‌کند، مجموعه امکانات آن برای نظارت بر عملکرد دیتابیس و شناسایی مشکلات احتمالی است. یک سری از مهم‌ترین امکانات pgHero برای مدیریت دیتابیس شامل موارد زیر می‌شوند:
🔹 Connections: بخش Connections تعداد اتصالات فعال به دیتابیس و منابع مصرفی آنها را نمایش می‌دهد که برای تشخیص مصرف بیش از حد منابع و جلوگیری از مشکلاتی مانند Connection Pooling نامناسب بسیار مفید است.
🔹 Long-running Queries: در برخی مواقع کوئری‌های طولانی‌مدت باعث کندی و افزایش بار روی پایگاه داده می‌شوند. pgHero این کوئری‌ها را شناسایی کرده و به شما نمایش می‌دهد تا بتوانید آنها را بررسی و در صورت لزوم بهینه‌سازی کنید.
🔹 Vacuuming Health: دیتابیس PostgreSQL برای حفظ عملکرد خود نیاز به عملیات Vacuum دارد تا فضای بلااستفاده را آزاد کند. این بخش از داشبورد نشان می‌دهد که آیا عملیات Vacuum به‌درستی انجام شده است یا پایگاه داده به دلیل فضاهای بلااستفاده دچار افت کارایی شده است.
🔹 Slow Queries: این بخش کوئری‌هایی را که بیشترین زمان اجرا را دارند، شناسایی کرده و امکان بهینه‌سازی آنها را پیشنهاد می‌دهد.
🔹 Index Insights: در PostgreSQL ایندکس‌ها تأثیر بسیار زیادی روی عملکرد دارند. به وسیله بخش Index Insights از pgHero می‌توانید ایندکس‌های نامعتبر، تکراری یا غیرضروری را شناسایی کنید و پیشنهاداتی برای ایندکس‌های جدید و بهینه‌سازی جستجوها ارائه می‌دهد.
🔹 Live Queries: گاهی اوقات لازم است که بتوانید کوئری‌های در حال اجرا را به‌صورت زنده مشاهده کنید یا حتی در شرایط اضطراری آنها را متوقف کنید. با Live Queries می‌توانید به صورت لحظه‌ای بر اجرای کوئری‌ها کنترل داشته باشید.
🔹 Query Execution Plan: برای تحلیل عملکرد کوئری‌ها، pgHero امکان بررسی پلن اجرای کوئری‌ها (Query Execution Plan) را از طریق Explain فراهم می‌کند.
زیرساخت و فناوری‌های پشتیبان pgHero: چگونه کار می‌کند؟
pgHero با بهره‌گیری از فناوری‌های مدرن و سبک، نصب و استفاده آسانی دارد. این سرویس با زبان برنامه‌نویسی Ruby توسعه داده شده است و برای اجرای آن از Puma (یک سرور اپلیکیشن Ruby سبک و سریع) استفاده می‌شود.
🔹 پورت پیش‌فرض اجرا: به‌صورت پیش‌فرض، pgHero روی پورت 8080 اجرا می‌شود، اما در صورت نیاز می‌توانید این مقدار را تغییر دهید.
یکی از ویژگی‌های مهم pgHero قابلیت جمع‌آوری داده‌های تاریخی است که به وسیله آن می‌توانید الگوهای رفتاری دیتابیس را در طول زمان مشاهده و تحلیل کنید.
فرایند جمع‌آوری داده‌ها در pgHero به شکل زیر است:
- هر ۵ دقیقه یک‌بار اطلاعات کلیدی مانند کوئری‌های کند و وضعیت منابع ثبت می‌شود.
- به‌صورت روزانه اطلاعات کلی از وضعیت دیتابیس، فضای اشغال‌شده و عملکرد کلی سیستم ذخیره می‌شود.
نصب و راه‌اندازی سریع با Docker
ساده‌ترین روش برای اجرای pgHero، استفاده از Docker است. کافی است دستور زیر را اجرا کنید:
docker run -ti -e DATABASE_URL=postgres://user:password@hostname:5432/dbname -p 8080:8080 ankane/pghero
پارامترهای مهم این دستور را در لیست زیر بررسی کرده‌ایم:
-ti → اتصال ترمینال برای کنترل بهتر (مثلاً توقف با Ctrl+C).
-e DATABASE_URL → تنظیم رشته اتصال دیتابیس.
-p 8080:8080 → مپ کردن پورت برای دسترسی به pgHero.
مراحل اجرا این دستور به شرح زیر است:
- اطلاعات اتصال دیتابیس را از PostgreSQL بگیرید.
- مقادیر را در دستور Docker جایگزین کنید.
- در مرورگر خود آدرس http://localhost:8080 را باز کنید تا به داشبورد دسترسی داشته باشید.
نصب pgHero روی Ubuntu 20.04
برای کسانی که از Ubuntu استفاده می‌کنند، مراحل زیر پیشنهاد می‌شود:
پیش‌نیازها:
🔹 سیستم‌عامل: Ubuntu 20.04
🔹 نصب PostgreSQL 12:
sudo apt -y install postgresql-12
نصب pgHero بدین صورت انجام می‌شود:
افزودن ریپوزیتوری و نصب ابزار:
wget -qO- https://dl.packager.io/srv/pghero/pghero/key | sudo apt-key add –
sudo wget -O /etc/apt/sources.list.d/pghero.list https://dl.packager.io/srv/pghero/pghero/master/installer/ubuntu/20.04.repo
sudo apt update && sudo apt -y install pghero
تنظیمات اولیه:
sudo pghero config:set DATABASE_URL=postgres://dbuser:password@localhost:5432/dbname
sudo pghero config:set PORT=3001
پیشنهاد می‌شود برای امنیت بیشتر، Reverse Proxy را با Nginx راه‌اندازی کنید.
نکات امنیتی که بهتر است بدانید!
برای بالا بردن میزان امنیت، احراز هویت را اضافه کنید. در Rails می‌توانید از Devise برای کنترل دسترسی استفاده کنید:
authenticate :user, ->(user) { user.admin? } do
mount PgHero::Engine, at: “pghero”
end
همچنین Basic Authentication را می‌توان برای محدود کردن دسترسی به داشبورد فعال کرد.
یک سری محدودیتهای آزاردهنده + راهکار هر کدام!
یک مشکل رایج خطای اتصال به PostgreSQL است که می‌توانید به وسیله راهکار زیر آن را حل کنید:
بررسی کنید که pg_stat_statements فعال باشد:
CREATE EXTENSION IF NOT EXISTS pg_stat_statements;
مشکل دیگری که گاهی توسعه‌دهندگان با آن روبرو می‌شوند این است که pgHero اطلاعات کوئری‌ها را نمایش نمی‌دهد. برای حل این مشکل:
اطمینان حاصل کنید که Query Stats در pgHero فعال شده باشد.
زمانی که دسترسی به داشبورد امکان‌پذیر نیست نیز می‌توانید راهکار زیر را امتحان کنید:
بررسی کنید که پورت 8080 یا پورت تنظیم‌شده در Nginx باز باشد.
سخن پایانی
آیا به دنبال یک روش سبک، سریع و کاربردی برای نظارت بر PostgreSQL هستید، pgHero را حتما یک مرتبه امتحان کنید. با این سرویس بدون پیچیدگی‌های اضافی، بینش عمیقی از عملکرد دیتابیس دریافت می‌کنید. اما برای پروژه‌های در مقیاس بالا، پیشنهاد می‌کنیم از pgHero در کنار سیستم‌های پایش حرفه‌ای‌تر مثل Prometheus + Grafana استفاده کنید.
