DBaaS چیست؟ دیتابیس به عنوان سرویس چه کاربردی دارد؟

در دنیای فناوری اطلاعات، دیتابیس به عنوان سرویس (DBaaS) نقش مهمی در تسهیل و بهبود عملکرد پایگاه‌ های داده دارد. این خدمت نه تنها به شما امکان می دهد تا بدون نگرانی از جزئیات فنی، به مدیریت دیتابیس های خود بپردازید، بلکه باعث افزایش کارایی، امنیت و قابلیت مقیاس پذیری سیستم هایتان نیز می شود. با در دست داشتن این ابزار قدرتمند، شما می توانید به سرعت و با اطمینان به توسعه و پیشرفت کسب و کار خود بپردازید.

دیتا بیس (Database) چیست؟

پایگاه داده یا دیتابیس یک مجموعه سازمان یافته از داده ها است که به صورت منطقی مرتبط هستند و از طریق سیستم مدیریت پایگاه داده (DBMS) قابلیت دسترسی، مدیریت و به روزرسانی دارند. درست همانند یک کمد لباس، پایگاه داده نقش یک فضای ذخیره سازی سازمان یافته را برای داده ها ایفا می کند.

داده های مختلف در یک پایگاه داده به صورت ردیف ها و ستون ها ذخیره می شوند. هر ردیف مربوط به یک مورد یا رکورد مشخص بوده و هر ستون نمایانگر یک ویژگی یا فیلد است. به عبارت دیگر، پایگاه داده یک ساختار سازمان یافته از داده ها است که می توان به صورت منظم و کارآمد به اطلاعات ذخیره شده داخل آن دسترسی داشت.

دیتابیس ابری (Cloud Database) چیست؟

پایگاه داده ابری یا دیتابیس ابری یک سرویس رایانش ابری است که برای مدیریت و ذخیره‌سازی داده ها به کار می رود. این رویکرد امکان دسترسی به پایگاه داده را از طریق شبکه برای کاربران فراهم می کند. یکی از ویژگی های اصلی دیتابیس ابری، عدم نیاز به راه‌اندازی سخت‌افزار فیزیکی، نصب نرم‌افزار یا پیکربندی تنظیمات پایگاه داده است.

در این مدل، ارائه دهنده خدمات ابری مسئولیت تمامی وظایف اداری و نگهداری پایگاه داده را بر عهده دارد. این امر به کاربران این امکان را می دهد تا بدون نگرانی از جزئیات فنی، از خدمات پایگاه داده بهره‌مند شوند. البته اگر مشتری تمایل به داشتن کنترل بیشتری بر روی پایگاه داده‌اش دارد، می تواند این درخواست را از ارائه دهنده خدمات خود داشته باشد.

استفاده از دیتابیس به عنوان سرویس (DBaaS) به شما این امکان را می دهد که بدون نگرانی از جزئیات فنی مدیریت پایگاه داده خود را بهبود بخشیده و از خدمات مدیریتی و امنیتی سطح بالا بهره‌مند شوید. این رویکرد می تواند به شما در بهره‌مندی از امکانات پویا و مقیاس پذیری بیشتر در محیط ابری کمک کند.

Database as a Service (DBaaS) چیست؟

DBaaS مخفف عبارت Database as a Service بوده به معنای خدمات دیتابیس به عنوان سرویس است. DBaaS یک مفهوم در حوزه رایانش ابری است که به مدیریت و ذخیره داده ها اختصاص دارد. در این مدل، بدون نیاز به نگرانی از جزئیات فنی مربوط به نصب و پیکربندی پایگاه داده، پایگاه داده به عنوان یک سرویس در اختیار کاربران قرار می گیرد.

این سرویس به کاربران امکان می دهد که از طریق شبکه به داده های خود دسترسی داشته و از آنها استفاده کنند. این مدل به کاربران این امکان را می دهد تا به سادگی و بدون نیاز به پیکربندی های پیچیده، از خدمات پایگاه داده بهره مند شوند.

انواع مختلف دیتابیس به عنوان سرویس

انواع مختلف دیتابیس به عنوان سرویس DBaaS به ۳ دسته مختلف زیر تقسیم می شود:

• دیتابیس منطقی: در این نوع سرویس دیتابیس ابری، به کاربران یک محیط دیتابیس منطقی (Logical Database Environment) ارائه می شود. این محیط شامل دسترسی به ابزارها و ویژگی های مدیریت دیتابیس می شود؛ اما جزئیات فنی مربوط به مدیریت سخت‌افزار و نرم‌افزارهای زیرین به کاربران نمایش داده نمی شود.
• دیتابیس غیر منطقی: در این دسته از سرویس دیتابیس ابری، به کاربران یک محیط دیتابیس کامل‌تر ارائه می شود که همچنان از جزئیات فنی مرتبط با مدیریت دیتابیس خود مستقل هستند. این امکان به کاربران داده می شود تا به صورت خودکار و مستقل از سخت‌افزار و سیستم عامل، دیتابیس خود را مدیریت کنند.
• ماشین مجازی با نرم‌افزار دیتابیس محلی: در این نوع سرویس، یک ماشین مجازی با سیستم عامل و نرم‌افزار دیتابیس مشخص به کاربران ارائه می شود. این ماشین مجازی می تواند به عنوان یک محیط مستقل برای اجرای دیتابیس عمل کند. محیطی که کاربران کنترل کامل آن را در اختیار دارند.

این دسته‌بندی ها نشان‌دهنده سطوح مختلف از کنترل و مدیریت بر روی دیتابیس های ابری است که به کاربران ارائه می شود.

مزایا و معایب استفاده از خدمات دیتابیس به عنوان سرویس

مزایا و معایب استفاده از خدمات دیتابیس به عنوان سرویس به شرح زیر است:

مزایا:

پایگاه داده ابری دارای مزایا ویژه‌ای است که استفاده از آن باعث بهبود عملکرد و کارایی سازمان ها می شود:

• صرفه جویی در هزینه: عدم نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه برای خرید و نگهداری سخت‌افزار و نرم‌افزار. پرداخت هزینه ها به صورت خدمتی بر اساس میزان استفاده که می تواند مقرون به صرفه تر باشد.
• مقیاس پذیری: افزایش و کاهش راحت و آسان منابع بر اساس نیاز، ایجاد امکان مقیاس پذیری بالا و پایین.
• مدیریت ساده: نصب و پیکربندی سریع‌تر و آسان‌تر نسبت به پایگاه داده فیزیکی. مدیریت توسط ارائه‌دهندگان خدمات ابری باعث آسانی استفاده می شود.
• امنیت: ارائه‌دهندگان خدمات ابری به امنیت اطلاعات توجه ویژه‌ای دارند. دسترسی یکپارچه، کنترل های مدیریت هویت و رمزگذاری اطلاعات در حین انتقال و نگهداری از داده ها از نقاط قوت استفاده از دیتابیس به عنوان سرویس است. ارائه‌دهندگان دیتابیس ابری برای ذخیره‌سازی اطلاعات از تکنولوژی های پیشرفته و امنیتی بهره می برند.
• کاهش ریسک: تعهد ارائه‌دهندگان به ارائه سطح سرویس با استفاده از توافق‌نامه SLA. جبران خسارت در صورت عدم ارائه خدمات مطابق با SLA.
• استفاده آسان: دسترسی آسان به پایگاه داده و از هر مکان و دستگاهی که به اینترنت وصل باشد.
• دسترسی سریع: دسترسی به اطلاعات با سرعت بالا از طریق اینترنت.
• پشتیبانی از دیتابیس های مختلف: پشتیبانی از دیتابیس های مختلف مانند MySQL، MongoDB و Apache CouchDB.
• کاهش خطای انسانی: استفاده از اتوماسیون برای تنظیمات بهینه و کاهش خطای انسانی.
• منابع بی نهایت: امکان ذخیره سازی داده های با حجم بالا بدون محدودیت در دیتابیس به عنوان سرویس وجود دارد.
• پشتیبانی و بکاپ‌گیری: وظیفه پشتیبانی و بکاپ‌گیری در دیتابیس به عنوان سرویس DBaaS برعهده ارائه‌دهندگان خدمات ابری خواهد بود.
• مدیریت منابع بهینه: در دیتابیس به عنوان سرویس DBaaS، مدیریت منابع بهینه‌تر انجام می شود و به کمک ماشین های مجازی و قابل مقیاس پذیری بالا، می توان منابع را به صورت دقیق و بهینه تنظیم کرد.
• امکان همکاری و به‌اشتراک‌گذاری: دیتابیس به عنوان سرویس این امکان را فراهم می کند که چندین کاربر یا تیم به‌صورت همزمان به دیتابیس دسترسی داشته باشند و اطلاعات را به‌اشتراک بگذارند.
• به‌روزرسانی های خودکار: به‌روزرسانی های نرم‌افزاری و امنیتی در دیتابیس ابری به‌طور خودکار توسط ارائه دهنده خدمات انجام می شود.
• محیط توسعه مستقل: دیتابیس به عنوان سرویس به توسعه‌دهندگان امکان می دهد تا به صورت مستقل و بدون نیاز به مدیریت سخت‌افزارها، به توسعه و بهینه‌سازی دیتابیس های خود بپردازند.
• پشتیبانی از دیتابیس های مختلف: این نوع دیتابیس امکان استفاده از انواع مختلف دیتابیس ها از جمله دیتابیس های SQL و NoSQL را فراهم می کند.
• کاهش زمان های عملیاتی: با استفاده از دیتابیس به عنوان سرویس، زمان های عملیاتی مانند نصب، پیکربندی و راه‌اندازی به‌شدت کاهش می یابد.
• مدیریت یکپارچه: دیتابیس به عنوان سرویس DBaaS امکان مدیریت یکپارچه‌تر دیتابیس ها در سطح کلان را فراهم می کند.

در نهایت، هر سازمان با توجه به نیازها و شرایط خود باید از مزایای دیتابیس به عنوان سرویس بهره‌مند شده و تصمیم‌گیری های مناسب برای استفاده بهینه از این فناوری را اتخاذ کند.

معایب:

استفاده از خدمت دیتابیس به عنوان سرویس معایبی نیز با خود به همراه دارد که باید در نظر گرفته شوند:

• هزینه های ترافیک: هزینه های اضافی برای انتقال داده بین سرویس دهنده و کاربران. در صورتی که ترافیک شما بالا باشد، هزینه ها ممکن است افزایش یابد.
• وابستگی به ارائه دهنده: مشکلات در انتقال از یک سرویس دهنده به سرویس دیگر به دلیل تفاوت در روش ها و فرآیندهای آن ها.
• کنترل کمتر بر روی سخت‌افزار: کاربران کمترین کنترل ممکن را بر روی سخت‌افزار مورد استفاده خود دارند. موردی که برای برخی سازمان ها ممکن است مشکل‌ساز باشد.
• حفاظت از اطلاعات: حساسیت بیشتر در مورد امانت‌داری و حفاظت از اطلاعات به دلیل استفاده از سرویس های خارجی.
• پایداری سرویس: وابستگی به ارائه دهنده برای پایداری سرویس و دسترسی به دیتابیس. در صورت بروز مشکلات در سمت سرویس دهنده، دسترسی به داده ها نیز با مشکلات و اختلال‌هایی روبرو خواهد شد.
• محدودیت در تنظیمات سفارشی: ممکن است تنظیمات و پیکربندی های سفارشی برای نیازهای خاص سازمان به خوبی پشتیبانی نشود.

چگونه یک دیتابیس به عنوان سرویس DBaaS متناسب با نیازهایمان انتخاب کنیم؟

راهنمای انتخاب دیتابیس به عنوان سرویس متناسب با نیازهای شما:

۱. اندازه داده ها

• محدودیت ها در حجم داده های مورد پشتیبانی توسط سرویس دهنده.
• اطمینان از تطابق ظرفیت دیتابیس به عنوان سرویس با حجم داده های شما.

۲. پشتیبان‌گیری

• مطالعه روش ها و برنامه های پشتیبان‌گیری در دیتابیس به عنوان سرویس DBaaS.
• برنامه Disaster Recovery مورد استفاده.

۳. قابلیت انتقال

• قابلیت انتقال داده ها به سرویس دیگر در صورت لزوم.
• تضمین‌های امکان انتقال در شرایط فوریت و اضطراری.

۴. ظرفیت انجام تراکنش

• قابلیت انجام تراکنش های باکیفیت و تضمین موفقیت.
• پشتیبانی از تراکنش های مالی.

۵. قابلیت پیکربندی

• امکانات پیکربندی و تنظیمات سفارشی.
• انطباق دیتابیس به عنوان سرویس با نیازهای مدیر دیتابیس.

۶. دسترس پذیری دیتابیس

• امکان اتصال به دیتابیس به عنوان سرویس از طریق استانداردهای درایورهای صنعتی.
• استفاده از واسطه ها یا پروتکل هایی چون SOAP.

۷. گواهی و اعتبار

• استفاده از سرویس دهندگان دارای گواهی‌نامه های معتبر و مطمئن.
• اهمیت گواهی‌نامه هایی چون FISMA در افزایش اعتماد.

۸. امنیت، یکپارچگی و مکان ذخیره داده ها

• ارزیابی سیاست ها و روش های امنیتی سرویس دهنده.
• اطمینان از یکپارچگی دیتابیس به عنوان سرویس در رمزگذاری ها و محل ذخیره داده ها.

در انتخاب دیتابیس به عنوان سرویس، این پارامترها باید با نیازها و اولویت های سازمان شما هماهنگ شوند. همچنین، بررسی نظرات کاربران فعلی و ارائه دهنده های خدمات مشابه نیز می تواند در تصمیم گیری و انتخاب بهترین سرویس دهنده ابری، به شما کند.

تفاوت های DBaaS با Paas و IaaS در چیست؟

بررسی تفاوت های IaaS (زیرساخت به عنوان سرویس)، PaaS (پلتفرم به عنوان سرویس) و DbaaS (دیتابیس به عنوان سرویس) در انتخاب و استفاده از این خدمات، به شما کمک خواهد کرد:

۱. IaaS (زیرساخت به عنوان سرویس)

توضیح

• در IaaS، شما به جای داشتن یک سرور فیزیکی و زیرساخت مورد نیاز برای اجرای نرم‌افزارها، از یک سرویس ابری برای اجاره منابع محاسباتی استفاده می کنید.

مزایا

• انعطاف پذیری در مقیاس پذیری.
• کنترل کامل بر زیرساخت محیط اجرایی.
• قابلیت نصب و پیکربندی نرم‌افزارها و سیستم‌عامل ها.

معایب

• نیاز به مدیریت و نگهداری زیرساخت.

۲. PaaS (پلتفرم به عنوان سرویس)

توضیح

• PaaS به شما اجازه می دهد برنامه ها و سرویس های خود را بدون نگرانی در مورد موارد فنی و پیچیدگی‌های زیرساخت، بر روی یک پلتفرم ابری اجرا کنید.

مزایا

• تسهیل فرآیند توسعه نرم‌افزار.
• انعطاف پذیری در توسعه و استقرار.
• مدیریت زیرساخت به عهده تأمین‌کننده است.

معایب

• محدودیت در انتخاب نسخه ها و تنظیمات سیستم.

۳. DbaaS (دیتابیس به عنوان سرویس)

توضیح

• دیتابیس به عنوان سرویس DbaaS به شما اجازه می دهد به جای مدیریت پایگاه داده، از یک سرویس ابری برای ایجاد و مدیریت دیتابیس خود استفاده کنید.

مزایا

• مدیریت آسان و خودکار پایگاه داده.
• انعطاف پذیری در مقیاس پذیری.
• کاهش هزینه ها و زمان مدیریت.

معایب

• محدودیت در انتخاب نوع پایگاه داده و نسخه.

هر یک از این سرویس ها مختصات و محدودیت های خود را دارند، بنابراین انتخاب باید براساس نیازها، منابع مورد نیاز و اولویت های کسب و کار انجام شود.

سخن پایانی

استفاده از دیتابیس به عنوان سرویس DBaaS به شما این امکان را می دهد که به سادگی و با کمترین زحمت، از پتانسیل پایگاه داده های قدرتمند و مقیاس‌پذیر ابری بهره مند شوید. این سرویس نه تنها هزین ‌ها و زمان مدیریت را کاهش می دهد، بلکه امکان دسترسی سریع و ایمن به اطلاعات را فراهم می سازد.